Назад к книге «Нефрит остидаги жумбоқ. Бадий публистик роман» [Зулфиябегим Адҳамзода]

Сyз боши

Табиаят сир асрорларга тyла, ундаги ечилмаган муаммолар талайки, асти ?yяверасан киши. Баъзан шундо??ина кyз yнгингдаги мyжизани кyрмайсан-у, yзга юртнинг эртаклари-ю, чyпчак ва афсоналаридан зав?ланиб хаёлларга чyмасан, уларга ошно бyлиб yзлигингни унутасан. Чар?нинг гардиши айланганида, ундаги сув ?ар томон бир маромда сачрагани каби, мyжизалар ?ам дунёга шундай тенг ёйилган чамамда. Мисрни мyжизаларини кyзи очи?лигида кyриб, улар орасида сайр ?или-шни, унинг узо? yтмишига хаёлан сайр айламо?ликни орзу ?илмаган киши бормикин дунёда, ёки Римнинг харобалари орасида, yзини yша давр Еленаларига ?иёсламаган, ёхуд Гладиатор жангларида иштирок этишни истамаган йигит бормикин?

Шундай yй хаёлларнинг сокин yрмонида сайр ?иларканман, беихтиёр рашким келади. Нега? Нечун биз yзга юртнинг эртакларидан зав? оламиз? Бую? ша?слар бизнинг заминда на?от унмаган? На?от гyзалликда офтобни-да кyзларини ?амаштирган, а?л заковатда Мидеяни yз соясининг, ?аро пардаси остига ?ар? ?илувчи Зукко аёлларимиз хотиралардан yчган бyлса? Эй во?, заминимиз yз жилоси ва бир замон-лардаги шу?рати, ёхуд жаннатмонанд табияти билан, балки дунёга дон?и таралган алломалари билан yзга юртларнинг ?асадини ?yз?атгани туфай-лидирки, заминимиз ?а?рамонлари yша латофатли о?ила маликалар-у, жасоратда оламни зир титратган саркардаларимиз афсоналари битилган китоблар, бир замонлар ва?шийларча бостириб келган ?анимларнинг оё?лари остида, улар аланга олдирган yт ичра ёниб кул бyлган бyлса ажабмас. Аммо тарих yлмайди, китоблар ёниб битган бyлса бордир-ку, лекин ?ал? унутмайди. Кимдир, ?аергадир ?айд этгани борки, бизгача барибир етиб келмо?да.

Кунлардан бир кун мен ?андайдир Са?ана ичига кириб ?олдим. Са?ана деворлари нураб кетган, бор йy?и тyрттагина ?абрни yз ичига олган, ?орон?у ма?бара ичида ?андайдир одамлар. Бири ?отмадан келган, устида о? чит матодан кyйлак, кyйлакнинг олдига жияк тикиб, бyйин yмизига бо?ич ?илинган. Кенг шалварини этикни ичига кистириб олган. Аммо улардан бири ажралиб турибди. Ўрта бyйли, тyлачадан келган, ёши чамамда 35—38 ёшлар орасида, сочи Эътиборимни тортди. Теппаси узунро? ?илиб yстирилгани учун ?ар энгашганида олдига тушиб ?ала?ит бераяпти. Бошини силаб сочларини ортга ташлаган бyлиб, яна енглари шимарилганча зyр бериб, бор кучи билан бурчакда турган ?абр тошини суришаяпти. ?абр тоши тим ?ора, силли? эмиш, yша тошнинг yртасидамас, пича бериро?ида дарзи бор. Дарз ичига чанг тyлгани учун тошнинг сай?алини синдириб, ажралиб турибди. ?ора тош, бош?алардан ба?айбатлиги билан ажралиб турибди. Мен са?ана ичидаман-ку, аммо бояги кишилар олдига бора олмаяпман. ?алин ойна ортидан уларнинг ?абрни очишларини кузатаяпман. ?аерга? нимага келганимни ?ам англол-май турганимда, yнг тарафимдан, эркак кишининг овози эшитила бошла-ди. – «Бу Амир темур ?абри, уни очишмо?чи, уларни тyхтат, йy?са уруш бyлади». – деб улар томонга ишора ?илди. yгрилсам ?еч зо йy?.

Дафъатан ?yр?иб бояги одамларни yзимга ?аратиш ма?садида ойнани зyр бериб ураяпман. Аммо мени ?еч ким кyрмаяпти ва эшитмая-пти. Дод соламан. Очманг, очманг деб додлаганча ?олдим. Тyрт беш киши бояги ?ора тошни амаллаб суришди. Тош бор йy?и ярим ?арич сурилдими йy?ми, бир ма?ал шуна?анги кучли зил-зила бошландики, мен худди телевизор ортидан кузатаяпман-у, ?аршимда да?шатли кино кетаётгандек. Улар ?абрни чала очиб, зилзила босиб ?олмасин деб бошларини пана ?илганча ?очиб ?олишди. Шу пайт мени тyхтатиб турган ойна ?ойиб бyлиб, худди «Иван Василёвич yз касбини yзгартиради» филмида, Бунша билан y?ри ортидан ?увиб келишаётганида, ёрдам сyраб панжарага осилишаётганида бирдан Шурикнинг уйига yтиб ?олишганидек, мен ?ам югуриб бояги одамларнинг олдига бориб ?олдим. Уларга нимадир деяп-ман, ялиняпман улар мени кyришмаяпти. Шоша-пиша катта чарм сумка-ларига, ?yлларига илинганини солиб, жон ?олатда зинага югуришаяпти. Тепадан катта-катта ?арсанг тошлар ?улаяпти. Оё?им остига ?арадим, бояги ярим ?арич очилган ?абр тоши орасидан ?андайдир да?шатли овоз эшитилди. Худди ?абр ичида ажда?о нафас олаётгандек ?ириллаган овоз билан, чу?ур жар ичидан мен томонга чи?иб келаётгандек. Бир оё??а суяниб, иккинчи оё?имни

Купить книгу «Нефрит остидаги жумбоқ. Бадий публистик роман»

электронная ЛитРес 488 ₽