Кiрiспе
«Айтпаса?, с?здi? атасы ?ледi» немесе «айтылмай ?ал?ан с?з жетiм» демекшi, «Абай атамыз сия?ты «пайда ойламай, ар ойлап», ?адiр Мырзалиев атамыз айт?ан ана тiлiмiз арымыз болып, ?ятымыз бетiмiзде т?рса, ?зге тiлдi? б?рiн бiлiп, ?з тiлiмiздi ??рметтеген парыз. Сонда бас?а ж?рт та тiлi? сондай к?штi деп, сенi? тiлi?де с?йлеуге тырысады.
Тарих?а к?з салса?, кез келген дамы?ан ел даму сатысыны? шары?тау шегiне жеткенде, «дегенерация?а» ?шырап, ?айтадан керi ?арай ??лдырай бастайды екен. ?азiргi ?о?амны? басынан ?тiп жат?ан «дегенерация» процесiн «к?рдемшенi? ?асiретi» деп бiр ауыз с?зге сыйдырып айта ал?ан, с?зi «мiрдi? о?ындай», жа?а заман ?дебиетiнi? айнасы, шетелге танымал белгiлi жазушы Сауле Досжан шетелде болатын бiр ауыз с?йлеммен жазылатын романны? сайысына ?атыса ?алса бiрiншi орын емес, гран-при ?тып алатындай д?режелi жазушы екенiн айта кеткенiмiз арты? болмас.
«Дегенерация» процесi кезiнде халы?ты? алдында екi жол ?ана т?рады екен. Бiреуi азып-тозып жойылу, екiншi жол «Рухани жа??ыру». Екiншi жол?а т?су ?шiн халы? ?ан тазалы?ын са?тау керек. ?аза?тар ?ан тазалы?ын са?тап ?ана, тектi ?рпа?ты? к?шiмен ешкiмнен же?iлмей, осы уа?ыт?а дейiн ке? байта? жерiн ?ор?ап ?ала алды. Тектi ?рпа?ты? белгiсi – бiреуiне мы? адам ?арсы келсе де же?iп кететiндiгiнде екен. ?аза?та «бiлiмдi-мы?ды жы?ады» деп ?нер-бiлiмге аса м?н бергенiн, дамуды? шары?тау шегiне 20-?асырды? басында-а? жетiп бол?анын ?аза? жазушыларыны? шы?армаларынан к?руге болады. Жеке алып ?араса?, ?лихан Б?кейханов жетi тiлде таза с?йлесе, М?стафа Шо?ай Францияны ?аза?ша с?йлеткен. Оны? тiлiнi? т?ттiлiгiне т?нтi бол?ан француздар ?аза?ша с?йлешi деп жалынып отырады екен. Сол кезде М?стафа Шо?ай с?з алып, орта?а шы?ып, ?з с?зiн бiрiншi ?аза?ша айтып, сосын оны? ма?ынасы ?алай болатынын ашып айтып бергеннен кейiн, жанында ж?рген достары тез арада ?аза?ша сайрап кетiптi. Ол атамыз да жетi тiл бiлген екен. Неге жетi тiл деген с?ра?ты? жауабын ?аза?ты? «жетi т?рлi iлiм бiл, жетi ж?ртты? тiлiн бiл», деген ?сиет на?ыл с?зiнен к?руге болады. ?аза?тар б?рын балаларын жетi т?рлi ба?ытта бiлiм алу?а т?рбиелегенiн ж?не олар ?з ана тiлiнен бас?а к?ршiлес жетi елдi? тiлi: араб, парсы, ?ытай, ?ндi, орыс, француз, а?ылшын тiлдерiн бiлгенi белгiлi.
?аза?стан Республикасыны? Президентi Н?рс?лтан Назарбаевты? «Рухани жа??ыру» аясында?ы ?стан?ан к?реген ба?ыты ?аза?тарды шетелдi? кездескен ?иынды?тарына ?шыратпай, тура жолмен ?арыштап даму?а апаратыны осыдан-а? к?рiнедi. Б?рыннан Президентiмiз айтып келе жат?ан ?штiлдiлiк м?селесi де осы ба?дарлама аясында ж?зеге асуда.
2016 жыл?ы а?пан айынан бастап сенат депутаты Дари?а Назарбаева ханым да т?ртiншi тiл к?ршiлес ?ытай тiлiн о?у керектiгi туралы да баса айтып ж?рген болатын. Содан берi ?ытай тiлiн ?з бетiнше ?йренiп ж?рген жастар к?бейiп келедi.
Неге басты т?рт тiлдi бiлiп алуымыз керек? деген с?ра? ?ркiмнi? к?кейiнде т?р?ан с?ра?.
Бiрiншi, ?аза? тiлiн бiлсе?iз, сiз т?ркi тектес он ша?ты халы?ты? тiлiн т?сiне аласыз, ?йткенi, ?аза? тiлi – т?ркi тiлдерiнi? негiзi.
Екiншi, орыс тiлiн бiлсе?iз, он бес ?лтты бiрiктiрген б?рын?ы Ке?ес ода?ыны? халы?тарымен еркiн с?йлесiп, алыс ж?не жа?ын шетелде еркiн ж?ре аласыз.
?шiншi, а?ылшын тiлiн бiлсе?iз, ол халы?аралы? ?ылым тiлi. Оны бiлген халы?тар д?ниеж?зiлiк ?ылыми жа?алы?ты? б?рiнен хабардар болып отырады.
Т?ртiншi, ?ытай тiлiн бiлсе?iз, техникасы ж?не технологиясы к?н санап дамып бара жат?ан алпауыт ?ш елдi? (?ытай, О?т?стiк Корея, Жапон) технологияларын тезiрек игеруiмiзге м?мкiндiк туады, ?йткенi ?ытай тiлi – осы ?ш елдi? тiлдерiнi? негiзi болып табылады.
Егер ?скеле? ?рпа? осы негiзгi т?рт тiлдi бiлсе, елу елдi? тiлiн т?сiне алатын жа?дайда болады. Б?дан дамы?ан елу елдi? бас?ы ?атарына iлiнуiмiздi? тiлге де тiкелей ?атысты екенi к?рiнедi.
«Махаббатым ?айда екен?» ?нiнi? шы?у тарихы
Б?рын ?аза?тар ?ыз баланы «киелi» деп ?адiрлеп, «киесi ?рады» деп ?ор?атын бол?ан. ?ыз баланы сыйлап, оны ?ай жерде де т?рге отыр?ыз?ан. ?демi г?л т?рiздi к?тiп, баптап, жан-жа?ты дамуына жа?дай жасап, ?аба?ына ?арап, к??iлiне ?аяу т?сiрмеуге тырыс?ан. «Отыр?ан ?ыз орнын табады» деп махаб