Ар?адан – Алатау?а
Шо?ны? А?моладан келiп отыр?анына ?ш к?н ?ана ?ткенде, ?асында жетi-сегiз болысы бар, Карбышев келе ?алды. Шо? б?л келiстi? себебiн бiлмедi. С?ра?ан да жо?. Бар айт?аны:
– Жолдары?ыз болсын! – дедi.
– Бiз о?т?стiкке ж?рiп барамыз, Верный?а. Сонда Т?ркiстан генерал—губернаторы бiр жиналыс ?ткiзетiн к?рiнедi. Со?ан барамыз. Шо? Тел?озинович, сiз де бiзбен бiрге ж?ресiз, – дедi Карбышев. Б?дан бас?а т?к айт?ан жо?. Содан сол к?нi Шо? ?йiне ?онып, ерте?iне Шо?ды ертiп, олар ?рi ?арай ж?рiп кеткен.
Б?рi салт атты болатын. Шо? да бiр ж?йрiк, жор?а атына мiнген едi. Былай шы??ан со? Шо? Карбышевтi? не шаруамен бара жат?анын бас?а болыстардан о?ашалап с?ра?ан едi. Ол айт?ан, Омбыдан генерал-губер- натор Хриситан Густавичтен хат келдi. «Ол жа??а мен де баруым керек едi, денсаулы?ыма байланысты бара алмайтын. Верный?а Т?ркiстан генерал-губернаторы Кауфман келедi. Сонымен жолы?асы? дедi. Со?ан жетi-сегiз та?даулы болыстарды ертiп алып бар» деп ?ана жазыпты. Мен мыналар?а айт?ам жо?, бiра? са?ан айтайын, Жетiсу?а к?шiп бар?ан казактар?а ж?йрiк аттар керек к?рiнедi. К?п болып соны жинап берi?дер дейдi. Мыналар естiмей-а? ?ойсын. Бар?ан со? генерал-губернаторды? ?з аузынан естiсiн, са?ан ?ана айтып т?рмын. Шо?ны? есiнде, бая?ыда бес-алты жаста?ы бала кезiнде бiр топ казак-орыс ?скерлерi шы?ып, Н?ра бойында т?р?ан елден, ж?йрiк аттарын тартып ал?ан едi. Ол есте ?алыпты. Ендi мынадай жаса?алы отыр. К?ш к?рсетпей, ?здерiнен с?рап алма?шы. Шо? б??ан ?уанып ?алды. Патша саясатында ?аза?тар?а деген бiр ?згерiс бол?анын бiлгендей болды.
Мына оязды? айтуына ?ара?анда, к?шпен емес, болыстармен а?ылдасып с?рап отыр?анын бiлгенде, Шо? к??iлiнде б??ан бiр ризалы? пайда болды. Б?рiбiр алады екен, елдi д?рлiктiрiп ж?ргенше осынысы д?рыс деп бiлген. Патшаны? айтуымен, генерал-губернатор тiлек еттi дейдi. М?нысы ?аза?тармен де санаса баста?аны екен деп т?сiнген.
Олар ?араа?аштан шы??аннан кейiн А?тау ма?айында отыр?ан Сайдалылардан бiр тама?танып алып ?рi ?арай ж?рiп кеткен едi. К?н бесiндiктен асып бара жат?ан ша? болатын. О?т?стiктен ?йiрiлiп келiп, катты жауын ??йып кеттi. Б?ларды бастап келе жат?ан казак-орыстан Карбышев алда ?андай ауыл бар екенiн с?ра?ан едi. Ол б?л жа?ты? жолын жа?сы бiледi екен: «Б?л ма?да ел аз отырады. Алдымызда тек киргиздарды? Ш?быртпалы деген рулары ?ана т?рады». Ш?быртпалылы?тар атын естiгенде Карбышев еле? ете ?алды: «Олар ?лгi А?ыбайды? туыс?андары емес пе?»
– Д?л ?зi! – дедi казак.
– Олар бiздi? на?ыз жау ?ой, – дедi Карбышев. А?ыбайды екi баласын т?т?ындатып Сiбiрге айдатып жiбергенi есiне т?скен болуы керек, – ендеше осы бойымызбен ж?ре берейiк, – дедi.
Шо? алдында ?ояншы-Та?айды? болысы Аянны? тiлегi бойынша Омбыда?ы генерал-губернатор?а хат жазып, одан еш?андай жауап болма?ан со?, ?ой?ан едi. Содан кейiн Санкт-Петербургтен келген Карповты? досы Лавров?а А?ыбай балаларын т?т?ындап алып кеткенiн, оны? екi халы? арасында ренiш ту?ызудан бас?а еш?андай пайдасы жо? екенiн айт?ан. Ол адам талап ?ылып к?ремiн деп у?де етiп кеткен. А?ыбайды? екi баласы сол Лавровты? ар?асында босан?анын Шо?ны? iшi сезетiн. Алайда, б?л iске Лавровты? аралас?анын Карбышев бiлмейтiн. А?ыбай балалары босатылып келгенде ояз та? ?ал?ан едi. Карбышев губернаторды? емес, патша ма?айында?ыларды? н?с?ауымен босан?анын естiгенде, т?к жасай алмай ?ой?ан. ?азiр Ш?быртпалылар аулы дегенде ?атты ?ор?ып кеттi.
– Мен Ш?быртпалылар аулына ?онбаймын. Олар ма?ан бiр ?астанды? жасауы м?мiкiн. ?рi ?арай ж?ре берейiк, – дедi ояз.
?асында?ы жол бастап келе жат?ан казак-орыс айтты: «Анау Бал?аш?а дейiн т?ратын осы Ш?быртпалылар, соларды? бiрiнi? ?йiне ?ону керек. Мына ?атты жауында б?лай ж?ре беруге болмайды». Казак-орысты? с?зiне ?осылып Шо? айт?ан:
– Семен Иванович, А?ыбай балаларыны? ?йiне ?онбаймыз. Ш?быртпалылар ?лкен ел. Солдарды? бiрiнiкiне барып ?онамыз. – Мына с?зден кейiн Карбышев тыныштал?андай болды.
Ымырт жабыл?алы ?лде?ашан. Жауын тiптен к?шейе т?скен едi. ?арсыдан ?арауытып к?рiнген киiз ?й ?асына келiп то?тады б?лар. Б?рi ?йге кiрдi. Б?л А?ыбайды? ?лкен баласы Аманжолды? ?йi екен. Шо?ды к?рiп орнынан ?шып т?рып кел