Бабалардын Урпагы. 3 китеп
Кадыр Абакиров
Акын, жазуучу К. Абакировдун бул китеби тээ береги 1900 жылдары жазылып б?т?п, китеп катары жердештерине таратылып, бир канча жолу о?долгон. Китеп То? районундагы Темир-Канат айлйнйн Беккулу атадан тараган тукумдары ж?н?нд? кызыктуу баян курат.Автордун тили жатык кызыктуу берилип окуган адамды ?з?н? тартып турат. Автор байыркы ата-бабалары ж?н?нд? 4 китепти жазган. Бул китеп анын ?ч?нч?с? болуп саналат. Ал чабандын баласы болгон. Анын балалыгы, жаштыгы б?т?нд?й тоо арасында ?тт?. Автор мына ошол кезин ырга салып берет.
Кадыр Абакиров
Бабалардын Урпагы. 3 китеп
Темир- Канат айлымын,
Тектиринде теке жайылат.
Колотунан кой маараса,
Койчуманы аны кайырат.
Д?б?ртт?г?н жылкылар,
Д??г?р?м?д?н кайрылат.
Жылкычы айдап малдарын,
Жылгадагы жолго салат.
Койлор маарап ?н салса,
Туулган жердин ?н? угулат.
Асмандан б?рк?т ша?шыса,
Ата- журт к??с? туюулат
?м?р?м учат кайда ашыга,
?к?н?чк? кабылгансып ?чп?й?н
Д?р-д?н?й?м айлыма китеп жазып,
Д??г?р?т? д?б?рт таштай ?т?й?н.
«Арпа- Тектир, Ат-Жайлоо,
Колхоздун жери болгондур.
К?рк?р?п аккан ке? К?к-Сай,
?р??н? малга толгондур».
Бала к?н?б?зд? с?й?кт?? Саяк агайыбыз биздин классик улуу акын, жердешибиз Жусуп Турусбековдун «Ленин жолу» деген ырын жаттатып айттырып калчу эле. Ошол ырды мен ушул к?нд? да ар бир сабын калтырбай айтып бере алам. Жусуптун жогорудагы т?рт сап ыры мен ?ч?н керемет ыр. Бул куплеттеги Арпа-Тектир, Ат-Жайлоо деген жерлердин аттарын жазганы бизге ыйык табылгыс, калтырып кеткен таберик болуп жатпайбы. Биздин жайлоого акын келсе керек же, болбосо, эмне ?ч?н Арпа-Тектир, Ат-Жайлоо деп жасмак эле. Улуу акындын биздин жайлооубуздун атын атап кеткени кандай сонун нерсе! Бул биздин ата-бабабыз жайлап, кыштаган балалыгыбыз, б?т ?м?р?б?з ?тк?н ата-конушубуз. Кереметт?? туулуп-?ск?н жерибиз. Анан кантип, биз ?ч?н ушул ыр ыйык болбосун. Болгондо да улуу акын классиктин колу менен жазылып жатпайбы. Менимче улуу акын ушул жерди бала чагында бир канча жолу аралап ?т?п, жакшы элестерди эсинде сактап калса керек. Ошол ?ч?н ырында жазып жатпайбы. Анткени туулган жердин ар бир карыш укум б?л?г? ар бир асыл адамы баарыбыздын байлыгыбыз, ошол ?ч?н туулган жер, Ата Мекен башталып, куралып жатпайбы. Мен бала чакта К?к Сай жерине суктанаар элем. Анткени ушул жерди Жусуп аралап кеткен жер болуп жатпайбы. Акындын ушул жерде ?с?п т?р?лг?н?н? суктанаар элем. Бул жерди ыйык жер деп эсептегем. Кийин ушул жердин к?п жерин ж?? аралап баскам. Анткени улуу акын Жусуп баскан жерди к?рг?м келген. Акындын аралап баскан жерин басайын дегем. Ошол ыйык жерди к?р?й?н дегем. Ушул жерлер менин к?з?м? ?т? ыйык к?р?нг?н
Жусуп ?рк?нд?н кийин томолой жетим калып, к?рб?г?н кордукту к?р?т.
К?к-Сайдан дагы бир белгил?? акын чыгат, ал Жума Жамгырчиев болгон. Эк??н?н аты кыргыз адабиятында белгил??. Бул жерден Жусуптун аталаш инисинин баласы, ?ч жолку баатыр Таштанбек Акматов, дагы белгил?? малчы, СССР дин мамлакеттик сыйлыгынын ээси Мина Кылжыров т?р?лг?н. Бул чабандардын атак-да?кы да кыйлага кетпедиби. Ал эми акын Жусупту б?тк?л Кыргызстандын к?п улуттуу эли билет десе болот. Анткени анын чыгармаларын мектептеги ар бир окуучу окуп, жаттап, ?м?р баянын шарылдата айтып жатпайбы. Акындын чыгармалары жалпы эл ?ч?н чо? рухий байлык.
Мен ыр жазууну ?ч?нч? класстан баштагам. Э? биринчи ырым к?г?чк?н ж?н?нд? жазсам керек эле. Кулуке агайым менин ырларымды доскеге жаздырып, аны балдар дептерине к?ч?р?п, ошол жерден о?доочу эле. Ошол к?нд?р али эсимден кетпей турат. Убакыт болсо ?тк?н к?н ж?н?нд? эскер?? баян жазам го. Айыл ж?н?нд? ?ч китеп жаздым, эми т?рт?нч? китеби калды. Аман болсок аны да жазаарбыз.
Ошентип улуу акын Жусуп Турусбековдун т?рт куплет ыры мен ?ч?н керемет ыр, аны к??н?мд?н чыгарбай, к?к?р?г?мд? т?й?п, аздектеп келем. Биз ?ск?н жайлоолорду, алтын балалыгыбыз ?тк?н жерлердин атын ырга салганы ?ч?н акын Жусупка ми? мертебе алкыш !!!
«Арпа- Тектир, Ат – Жайлоо»
Албетте жердештеримин баардыгы бул китептерди окуп чыгат деген ойдон алысмын. ?м?р?нд? бир китепти окубаган, китепке такыр берилбеген адамдар четтен эле чыгат. Аларды кантип китеп ок