?лы Дала елi тарихи т?л?алары мен о?и?алары

Редакторы: Жа?сылы? Кенжалиев.

Суретшiсi: ??ралай ?мбетова.

Дизайнерi: Г?лмiнез Д?йсен.

«Т?ран ба?ад?рлерi немесе Ер, Би, Нарды? ерлiк жоры?тары» – балалар мен жас жеткiншектерге арнал?ан, елiмiз тарихында?ы сонау ежелгi са?, ??н, т?ркi ж?не ханды? д?уiрлердi к?ктей шолып, сол д?уiрлерде ?мiр с?рген тарихи т?л?аларды? ?мiр-тiршiлiгiн к?ркем тiлмен баяндайды. Сонымен бiрге Ер, Би, Нар атты б?гiнгi заман балаларыны? «д?уiр са?атымен» ке?iстiк ауыстырып, тарихи кезе?-дерге жаса?ан шым-шытыры? о?и?алары, т?ран ба?ад?рлерiн ??т-?ар?ан ерлiк жоры?тары ар?ылы б?гiнгi балаларды? ой-армандарын ж?зеге асыруды к?здейдi. Былайша айт?анда, автор ?азiргi заманны? Ер, Би, Нар атты басты кейiпкерлерiн шет ж?ртты? ?рмекшi адам, Гарри Поттер сия?ты танымал кейiпкерлерi д?режесiне дейiн к?терiп, жас ?рпа??а ?лгi-?неге болар ?аза?ты? т?л ?а?армандарын ?алыптастыруды басты ма?саты еткен. Автор б?л ой-ма?сатын ?андай д?режеде ж?зеге асыр?анын ?здерi?iз таразылай жатарсыз-дар, ??рметтi о?ырман.

Тарихи-танымды? б?л хикаят т?ран ба?ад?рлерi – Алып Ер То??а, Анахарсис, Т?мар ханым, М?де ?а?ан, Аттила, К?лтегiн, То-нык?к, ?л Фараби, ?айырхан, Ж?нiбек хан сынды тарихи т?л?а-ларды? iрi болмыстарын танытып ?ана ?оймай, оларды? ?лемдiк ?ркениетке ?ос?ан ?лестерiн, со?ыс ?нерiндегi тактикалы? ?дiс-амалдарын, а?ыз?а айнал?ан ?мiр-тiршiлiктерiн шынайы т?рде ашып к?рсетуге тырыс?ан.

Шы?арманы? тiлi же?iл, шытырман о?и?алы, о?ырманын ?лкен-кiшi демей бiрден баурап ?кетедi. Балалар мен жас жеткiншектi тарихын с?йiп о?у?а ??лшындырып, оларды? бойына бiлiмдарлы?, ?лтжандылы?, отаншылды?, имандылы? сия?ты биiк рухты ?асиет-тердi дарыту?а ?мтылдыратын ?асиеттерге ие.

Балалар ?дебиетiнi? жо?ын т?гендеген ??нды шы?арма

Ке?еспен ж?не оны? шы?армашылы?ымен б?рыннан таныспын. ?рине, б?рын баспас?з беттерiнде жарияланып ж?рген ??гiмелерiн о?ып ж?рсем, кейiн кiтаптарын о?и бастадым. Жалпы Ке?ес бауырым балалар жазушысы болып ?мiрде бiрден жарал?андай болып к?рiнедi ма?ан. Елудi е?серсе де осы к?нге дейiн оны? жан д?ниесiнен бала мiнез, адами п?ктiк сол саф алтын к?йiнде са?тал?ан. Б?л Ке?ке?нi? сом адами болмысы деп бiлемiн. Балалы? мiнездi? са?талуы бiр жа?ынан ат жалын тартып мiнгеннен берi ол тек балалар баспас?зiнде ?здiксiз iстеп келе жат?анынан да болар деп болжаймын. ?ыс?ашалап айтса?, ол б?кiл ??мырын (?рi болаша?та да солай болар) балалар?а арна?ан ба?ад?р жазушы.

Б?гiн мен шама-шар?ым жеткенше ойымды, пiкiрiмдi бiлдiрейiн деп отыр?ан «Т?ран ба?ад?рлерi немесе Ер, Би, Нарды? ерлiк жоры?тары» атты оны? шы?армасы, атап айт?анда тарихи-танымды?, фантастикалы? хикаяты ?згелерге ??самайтын ерекше д?ние екенiн бiрден баса айт?ым келедi. Осы жерде бiр айтып кететiн жайт, балалар ?дебиетi жазушылары ?атарында Ке?еке? менен б?рын да аты ны? орын ал?ан са?ы жазушы. Неге екенiн бiлмедiм, осы шы?армасы туралы ма?ан пiкiр бiлдiрi?iзшi дегенде мен iштей ?ысылдым. ?рi осындай мы?ты жазушы ма?ан ?ол?а сал?аны менi ?атты ?уантты. Б?л туындыны? ?аза? балалар ?дебиетiнде ерекше ты? шы?арма екенiн та?ы да ?айталап айтамын. Оны балалар ?дебиетiмен танысты?ы бар кез келген адам айтады ?ой деген ойдамын. Алдымен оны? та?ырбыны? ?зi ешкiмге ??самай-тынды?ымен анда?айлап т?р. Бiр ?ара?анда та?ырып тым ш?бала??ы к?рiнедi. Ба?амдап, бажайлап ?арап т?рса?, одан арты? с?здi таба алмайсы?. Б?рi орын-орындарында же?iл айтылады, балалар т?гiлi ересектердi? ?здерiн о?у?а бiрден ??лшындырады.

Балалар ?дебиетiнде жетпейтiн, жазыла бермейтiн, ?лi жазыл-ма?ан та?ырып, ол – тарихи та?ырып. ?ай ел, ?ай ?лт болсын болаша?ы балаларына алдымен тiлiн, содан со? тарихын ?йретуге, оларды? жадына сi?iруге тырысады. Осы екi саланы сi?iрген ?рпа? ая?ын ны? басады, ?лтынан кетпейдi, отаншыл болады. Сонды?тан олар тарихи д?ниелерге зор зейiн ?ояды. Ал бiздi? жазушылар б??ан жолай ?оймайды. Ке?ес бауырым б?л та?ырып?а батыл да, бiлiп бар?ан. Бiлiп бар?ан деуiм осы та?ырып?а бару ?шiн алдымен ?зi? сол тарихты б?ге-ш?гесiне дейiн бiлуi? тиiс. Мiнеки, ?ыс?асын айт?анда ол осы атал?ан шы?армада тарих ?лемiне кейiпкерлерiмен бiрге саяхат жасайды. Тек ?ана саяха