Хал??ои ?инду-аврупо?
Забон?ои ?инду-аврупо? – яке аз калонтарин оила?ои забон дар ?а?он, ки гур???ои зеринро дар бар мегирад: Хито-Лув? ё Анатолия; ?инду-ориё? ё ?инд?; Эрон? Арман? Фригия; Юнон? Трак?; Албания; Иллириан; Венетик? Итолиё Роман Селтик Олмон балт?; Славян? Токар?; Та?рибан дар ?амаи ?итъа?ои а?олинишини Замин муарриф? шуда, шумораи баромадкунандагон беш аз 2,5 миллиардро ташкил меди?ад. Мувофи?и а?идаи забоншиносони муосир, он як ?исми макро-оилаи забон?ои ностратик?, забони ?инду аврупо? мебошад, мувофи?и фарзияи олими Дания ?. Педерсен, ки аз ?ониби В. М. Иллич-Свитич ва С. А. Старостин, як ?исми ностратик? (аз лотинии noster – мо) забон?ои макро-оилаи забон?о мебошад, ки дар байни он?о ? ба забон?ои Картелян? (Гур?истон, Мингрелян, Чан, Сван), ки мисли ? аблаут доранд (садо?ои ?ойгузинро дар ?амон морфема доранд). Забоншиноси данияг? X. Педерсен дар як ва?т дар бораи пайванди генетикии забон?ои якчанд оила?ои калонтарин, ки бо ?ам робита надоштанд, фарзия гузошт. Тад?и?от?ои илм? омезиши омезиши омезиши забон?ои ?инду-аврупо?, семит?, хамит?, урал?, олтой ва баъзе забон?оро нишон доданд. Ин макрофилм дар палеолити боло? дар ?аламрави Осиёи ?анубу ?арб? ва минта?а?ои атрофи он ба ву?уд омадааст. ?ангоми хуру?и охирин пирях?ои Wurm ва гармшавии и?лим дар мезолит, ?абила?ои ностратик? дар саросари ?аламрави Осиё ва Аврупо маскан гирифтанд; он?о канорагир? карданд ва ?исмат?ои ?абила?ои ?аблан зиндаг?шударо аз худ карданд. Дар ин раванди таърих? ?абила?ои нострат? як ?атор минта?а?ои дурдастро ташкил карданд, ки дар он?о ташкили оила?ои махсуси забон о?оз ёфт. Бузургтарин он?о, ?омеаи забон?ои ?инду-аврупо? дар ?аламрави Урали ?ануб? ва баъдан дар «Дашти бузург» – аз Олтой то ба?ри Сиё? ба ташаккул ёфтанд.
Минта?а?ои ?инду-аврупоии Кентум (кабуд) ва Сатем (сурх). Минта?аи тахминии аввалини мо?вора бо сурх бо дурахшон нишон дода шудааст. Ш?ъбаи Kentum-satem isogloss дар оилаи забони ?инду аврупо? номида мешавад, ки ба та?аввулёбии се ?атори ?уруф?ои дорсал?, ки барои забони пра-?индуаврупо? (PIE), * k-W (labio-velar), * k (velar) ва * k; (палата). Истило?от аз калима?ое иборатанд, ки ра?амии «сад» -ро дар забон?ои намояндагии ?ар як гур?? ташкил меди?анд (centum Latin ва Avestan satem).
Тад?и?от?ои археолог? нишон меди?анд, ки ватани аврупоиёни ?инду аврупо? минта?аи Урали ?ануб? мебошанд, ки дар он?о як гур??и ягонаи забон ташкил ёфтаанд. Забон?ои ?инду аврупо? дар замон?ои ?адим ташаккул ёфтаанд ва аз забони ягонаи ?инду-аврупо?, ки г?яндагони он?о та?рибан 5—6 ?азор сол пеш зиндаг? мекарданд. Соли 1903, Кешав Гангад?ар Тилак (1856 – 1920 гр.) Китоби «Хонаи Арктика дар Ведас» -ро навишт. Дар он, вай таъкид кард, ки Веда?о тан?о дар Арктика буда метавонанд ва варвар?ои ориё? (?инду-аврупо?) он?оро пас аз о?ози охирин давраи яхбанд? ба ?ануб оварданд. Дар ?удуди Урали ?ануб? эъти?од?ои ?адим? ташаккул ёфтаанд, ки асоси дин?ои минбаъда гаштанд: Ведизм ва Маздаизм, ки дар навбати худ аз эъти?оди ибтидо? пайдо шуданд. ?арз?о аз ?амдигар ва аз эъти?оди ?абл?, бо назардошти шароити мушаххаси мав?удияти инсон, намояндаг? ва ?оя?ои гуногун э?од мешаванд, аз ?абили: Ведизм – Брахманизм – ?индуизм, дар асри VI пеш аз милод. Буддизм ва дайнизм ?амчун як му?овимат ба брахманизм, ки системаи кастаро му?аддас мекунанд, дар ?индустон ба ву?уд омадааст. Зардушт? – митраизм дар Эрон (калимаи «Эрон» ба калимаи «Ариан» бармегардад ва дар навбати худ ба калимаи «Ариас» – «рам, ария», дар лотин? «арус», «?айвони тотемии ?адимии сокинони Урали ?ануб?» Иудаизм – Насроният – Ислом дар Осиёи Хурд, Синтоизм дар ?опон, Даосизм ва Конфуцийизм дар Хитой.
Гармии тадри?? боиси об шудани пирях?о гардид, ки ба шимол омадаанд ва замин ба ?аёт бедор шуд, навда?ои ?авон пайдо шуданд – растани?о, он?оро аз ?ониби ?айвон?о, ки ?амро? бо обшавии пирях?о му?о?ират мекарданд, мех?рданд. Шикорчиёни ибтидо?, ки ?айвоноти му?о?иратиро шикор мекарданд ?айвон?оро пайрав? мекарданд. ?аторк??и Урал маркази пиряхи Урал буд ва ях аз к???о аз ?аторк???о дар дашт?ои вул?он?о гарм шуда, ба?р?о ва к?л?о ташкил карданд, пирях?ои к???ои Урал ба у?ёнуси яхба