З. С. ?а?азбек

ТА?СЫ? ПЕРЗЕНТІ

«Кiндiгiмнi? жас ?аны

Там?ан жерi ауылым»

…

«Жусаны мен жуасы

Б?р?ыра?ан ауылым»

(Базарбаевты? ?нiнен)

Ал?ы с?з орнына Б?дес, оны? ту?ан бауырлары, ?арындасыны? ?кесi Малай ата туралы бiр-екi ауыз с?з айтуды ж?н к?рдiм.

Малай ата Та?сы? айма?ыны? арда?ты азаматы, аяулы перзентi. Малай Бiткенбай ?лы ерлiк пен ?рлiктi?, парасат пен а?ылды?, ?ждан мен намысты? к?к байра?ын биiкке желбiреткен азаматты? есте ?алары даусыз.

Малай ата туралы Оразбек Бекбосынны? «Су а?асы – Жа?сылы?», – атты кiтабынан ?зiндi берейiн: «Малай Бiткенбай?лы 98 жасында 1973 жылы ?айтыс болды. Ел iшiнде, а?айын арасында ?те сыйлы едi.

К?п с?йлемейтiн. Жасында ?айратты бол?ан. ?олы шебер едi. Колхозда ?сталы? еттi. Ертеде ?араауыз елiнi? жыл?ысын Берлiке деген елдi? адамдары т?нiмен а?дып, та??а жа?ын к?зеттегi Тая?бектi ?рып жы?ып, серiктестерiнi? басын жарып, ?йiр жыл?ыны айдап кетедi. Ауылда бiр ?ана б?йге атты ар?андап ?стап отырса керек. Одан бас?а ат болма?ан со? ауыл адамдары т?йе, ?гiз мiнiп жыл?ыны? артынан ?уады. Жыл?ы алушыларда бiр мылты? болыпты.

???ыншыларды к?тiп алады. ?лгi б?йге атпен жетiп бар?ан жiгiттi ыры? бермей ?уып тастап, ол ?айта-?айта т?йе, ?гiз мiнгендерге келiп ты?ылады. Сонда ауыл адамдары; «Астында?ы аты?ды Малай?а мi?гiз», – деп шулайды.

Астында?ы т?йесiн тастап ат?а мiнген Малай ?лгi бiр топ адамды ?уып жете бергенде мылты?ты басшысы: «Атамын!», -деп ай?айлайды. Сонда Малай с?зге айналдырып, «Не болды, неге атасы??», -деп жа?ындап барып ?ас-?а?ымда мылты?ты сойылымен ?а?ып жiберiп, анандай жерге ?шырып т?сiредi.

Сойылын ?айта сiлтегенде ?зiн аттан т?сiрiп, оны? мiнген атын артында келе жат?андар?а ?стата бередi. Сонымен он бес ша?ты адамды бiрiне со? бiрiн ?рып т?сiрiп ?йiр жыл?ыны аман-есен алып ?алыпты».

?ымбатты менi? туыс?андарым, бауырларым!

ТА?Ы ДА БІР ЕСІМЕ СА?ТА?АН ??ГІМЕЛЕРДІ ТАР?АТУ?А ТУРА КЕЛІП Т?Р

Бастау

Менi? жасым то?сан?а таяп келе жатыр, осы ??гiменi жазып ?лгерсем бе деп едiм. Мен жазушы емеспiн, тек ойыма са?та?ан ата-аналарымнан, ?лкендерден естiгенiмдi, ?зiмнi? бала кездегi к?ргенiмдi, бiлгенiмдi айтып, туыс?ан арасында кейбiр ?мытпайтын игi жа?сылы?тар кейiнгi жастар?а ?алса деймiн. Мен жазып ?алдырамын, бiра? с?з ?й?асы, тiркесi келмей жатса, кешiрерсiздер. ?йткенi 35 жылдай мектепте жо?ары сынып о?ушыларына орыс тiлi ж?не ?дебиетiнен саба? бердiм. Кейбiр с?здер келмей жатса т?сiнiстiкпен ?арар деген ?мiттемiн. 1986 жыл?ы о?и?адан кейiн ?аза? жазушылары мен а?ындарды? е?бегiн о?и бастадым.

Ал менi? айтпа?ым: «Мен ?з туыстарым туралы азды-к?птi жаз?анмын. Ал ендiгi ??гiме менi? на?ашы бауырларым: Малаев, Бiткенбаевтар туралы айт?ым келiп едi.