Би?иги Аан Дархаммыт

Василий Назарович Егоров

Айымньы Саха Республикатын бастакы президенин о?о уонна оскуолатаа?ы саа?ын, студенныыр кэмин, республиканы салайбыт сылларын уонна били??и кэмнээ?и ?лэтин-хамна?ын докумуоннарга, кини бэйэтин этиилэригэр, кинигэлэригэр, дьон кэпсээннэригэр, ахтыыларыгар оло?уран ырытан к?р?? бы?ыытынан сурулунна. Ону та?ынан Михаил Николаев президеннээбит ааспыт ?йэ ти?эх уон сылларыгар барбыт к??рээннээх реформаларга да?атан б?г???? олохпутугар тахса турар ты?аа?ыннаах уларыйыылар тула барар м?кк??р, уустук бы?ыы-майгы к?рд?р?ллэр.

Саха Республиката тэриллибитэ 90 сылын уонна М.Е. Николаев 75 саа?ын к?рс? тахсар.

Тумарча

Би?иги Аан Дархаммыт

Били??и кэм бэлиэ айымньыта

Бу Саха Республикатын бастакы президенэ М. Е. Николаев ту?унан иккис т?г?л?н уус-уран хабааннаах кинигэ суруйан холонуу буолар. Ма?найгы кинигэни социологическай наука доктора, профессор, биллиилээх общественнай деятель Ульяна Винокурова талааннаахтык суруйан турар.

СР культуратын ?т??лээх ?лэ?итэ, республика о?орон та?аарар эйгэтигэр Государственнай бириэмийэ лауреата, общественнай деятель, геолог идэлээх Василий Назарович Егоров-Тумарча «Би?иги Аан Дархаммыт» диэн киэ? ис хо?оонноох, дири? э?сиилээх уус-уран хабааннаах историческай-документальнай кинигэни суруйбута олус кэрэхсэбиллээх. Айымньыга Михаил Ефимович о?о уонна оскуолатаа?ы саа?а, студенныыр кэмэ, республиканы салайбыт сыллара уонна били??и кэмнээ?и ?лэтэ-хамна?а киэ?ник сырдатыллан суруллар. М. Е. Николаев, государственнай деятель, республика салайааччыта эрэ курдук буолбакка, ки?и бы?ыытынан аа?ааччыга чуга?атыллан к?рд?р?лл?б?тэ айымньы биир с?р?н к??стээх ?р?т?нэн буолар.

Кинигэ на?ылыччы у?ун кэм?э чахчы ис с?рэхтэн кы?аллан-м??эллэн суруллубута к?ст?р. М. Е. Николаев ту?унан кинигэни суруйуу дэбигис дьыала буолбатах. Кини ?лэлиир бириэмэтэ Советскай Союз курдук улуу держава эстэр, дьон-сэргэ хамнас ылбат, а?ыыр-та?нар да кыа?а суох, саамай ыарахан, у?ун кэмнээх финансовай-экономическай кризис кэмигэр т?бэспитэ. Автономнай республика та?ымын са?а кэрдиискэ та?ааран урут ким да тэлбэтэх аартыгын арыйан суол солуур, дьи?нээх государство тутулун тутар, б???рг?т?р, киин былаа?ы кытары са?а, тэ?нээх сы?ыаны олохтууру сити?эр манан а?ай дьыала буолбатах этэ. Тумарча М. Е. Николаевы кытта бэрт элбэхтик сэ?эргэспитэ, оло?ун-дьа?а?ын сыныйан ??рэппитэ, ?лэтин-хамна?ын кытта билсибитэ, элбэх айымньыларын аа?ан ырыппыта, докумуоннары хостоон ??рэппитэ к?ст?р.

Айымньы историческай-документальнай ?тт?н ылан к?р?р эбит буоллахха, М. Е. Николаев Саха АССР ?рд?к? Сэбиэтин салайа олорон, онтон икки болдьоххо президенинэн талыллан баран Россияны кытта бас билиини тыырсыыга с??кэн ?лэни ыыппыта. «АЛРОСА» сабыылаах акционернай компанияны тэрийэн, онтон кэлэр ?п-харчы республика?а хааларын сити?эн, онно тирэ?ирэн Россия да ?рд?нэн сэдэх улахан тутуулары ыыппыта. В. Егоров-Тумарча Федеративнай дуогабары т??эрсиигэ Михаил Ефимович Б. Н. Ельцини кытта атах тэпсэн олорон республикалар государство диэн ааттаныахтаахтарын, бас билиилээх буолуохтаахтарын бы?аарсыытын, Саха Республикатын Россия Федерациятын и?инэн суверенитетын Декларацията, бастакы Т?р?т сокуона ылыныллыытын туруула?ан хайдахтаах курдук эриирдээх кэпсэтиилэри ыыппытын ту?унан кырдьыктаахтык олус бэркэ табан суруйбут. 2001 сыллаах президени быыбардаа?ын политическай эриирдэрин-мускуурдарын, билигин Россия Федерациятын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта буоларын бы?ыытынан республикатын ту?угар араас хайысхалаах ?лэни о?орорун, Россия уонна аан дойду та?ымыгар элбэх судаарыстыбаларга Россия делегациятын салайан илдьэ сылдьан элбэх этиилэри киллэрэрин, кэпсэтиилэри ыытарын эмиэ сырдатар. Ол и?игэр суруйааччы республика били??и духовнай, культурнай, экономическай сайдыыларын боппуруостарыгар тус бэйэтин санааларын, к?р??лэрин эмиэ киллэрбит.

Саха биир биллиилээх суруйааччыта Василий Егоров-Тумарча «Би?иги Аан Дархаммыт» диэн айымньыта уус-уран хабааннаах историческай-документальнай кинигэ буолан тахсыыта саха омук духовнай, культурнай, идейнэй сайдыытыгар ?р? дабайыы ?сс? биир бэлиэ кэрдии?инэн буолар.

Макар