Шежiрем сыр шертсе

Тажис Мынжасар

Автор ?улет шежiресiн 2 ?лкен б?лiмге б?лiп жаз?ан. Бiрiншi б?лiмде кiрiспе, жетi ата ж?не ?аза?тар, ?аза? ханды?ы мен ж?здер сия?ты шежiре, н?сiлiмiз бен шы??ан тегiмiз, мемлекеттiлiгiмiз жайлы жалпы ма?л?мат беретiн м?селелердi ?оз?айды. Жетi ата та?ырыбын ?оз?а?анда бiр?атар зерттеушiлерiмiздi? осы м?селе ж?нiнде т?йген ой-пiкiрлерiн орта?а салады. Оларды? iшiнде Д.?онаев, С.М??анов сия?ты хал?ымызды? бiлгiр, парасатты ?лдары да бар. ?ай ел, ?ай халы?ты? тарихы жайлы с?з ?оз?амайы?, оны? алтын ?азы? ар?ауы, аттап ?туге, айтпай кетуге болмайтын та?ырыбы ? ?ашанда оны? ныспы, атауы емес пе. Сонды?тан автор шежiресiн он

Б?л е?бегiмдi шежiремдей ??мырлы бол?ай деп онымен

бiр жылда д?ниеге келген немерем Таиржан?а арнаймын

? ?+V

(Дойт)

Шежiрем сыр шертсе

Сары?ас?а Келменбет батыр ?рпа?тары ха?ында

Шежiремiздi? бiраз жерiнде есiмi ауыз?а алын?ан, б??ан дейiн ас?а? та ?сем Алматы ?аласында бой т?зеген е?селi Жала?т?с ба?ад?р мешiтiнi? ??рылысы мен та?ы бiр-екi ??нды деген тарихи кiтаптарды? жары? к?руiне демеушiлiк еткен Мырзабай баба ?рпа?ы Ж?сiпбек?лы Айтмахан а?амыз?а зор ал?ысымызды айта отырып, б?л жаса?ан сада?асын Алла? ?абыл ?ыл?ай деп д??а етемiз. Сондай-а? шежiремiздi басып шы?ару?а басынан-ая?ына дейiн аянбай ?ызмет еткен Баис бауырымыз?а да ?лкен ра?мет, iлтипатымызды бiлдiремiз.

А?датпа

Автор шежiреден г?рi монография iспеттес етiп жаз?ан б?л е?бегiн жетi атадан бастап, оны к?п шежiрешiлер жеткiзе айта алмай келе жат?ан шы?у тегiмiздi? сонау бастау к?зi "?аза?" м?селесiн сараптаумен жал?астырады. С?йтiп о?ушы ?ауым мен тарих мамандарына оны ?рi ?арай тере?iрек зерттеуге ой салады. М?нымен ?атар кiшi ж?здi? ?аракесек бiрлестiгiне ?арайтын ш?мекей-сары?ас?а шежiрелерiнде б?рындары айтылы ?ойма?ан "Шу ха?ан" тарихы сия?ты кейбiр ты? м?селелердi? басын ?оз?ап, ашып жазу?а ниеттенедi. Ш?мекей атауыны? этимологиясы мен та?баларын жан-жа?ты талдай келе, оларды? шы?у тарихына ?ылыми т?р?ыдан ?арау керектiгiне то?талады. Шежiре со?ын ата-бабаларына арнал?ан естелiк– эсселермен ая?тайды.

?з ?лын, ?з ерлерiн ескермесе,

Ел тегi ?айдан алсын кеме?гердi.

І.Жанс?гiров

Автордан

?улет шежiресiн екi ?лкен тарау?а б?лiп жазды?. Бiрiншi тарау кiрiспе, жетi ата ж?не ?аза?тар, ?аза? ханды?ы мен ж?здер сия?ты шежiре, н?сiлiмiз бен шы??ан тегiмiз, мемлекеттiлiгiмiз жайлы жалпы ма?л?мат беретiн б?лiмдермен басталып, аты мен тарихы к?п шежiрелерден белгiлi ар?ы бабамыз Келменбет батыр жайлы жазыл?ан дастан, а?ыздар мен одан тарайтын ?рпа?тар кестесiмен ая?талады. Бiр айта кетер жайт, Боз?ыл, Келменбет, Есбол, Метей, ?тебай, ??дай??л баба тектерiн ?рбiтерде негiзiнен Зайыр С?дiбековты? «?аза? шежiресiне», Т?рлыбек Демен?лыны? «Келте тонды Келмембет» шежiресiне, Хамит Мадановты? «Кiшi ж?з шежiресiне», Тынышбек Дайрабаевты? «Кете–Ш?мекей шежiресiне», Ма?с?т Неталиевтi? «Кiшi ж?з шежiресiне», Жарыл?ап Бейсенбай?лыны? «Кiшi ж?з шежiресiне», «Н?рм?хамед?лы Жан?ожа батыр шежiресiне» с?йенгенiмiз аны?. Бiрнеше онда?ан беттерге созыл?ан ?зын-сонар ?рпа?тар тiзбегiн ?рбiтерде адам аттарынан бай?аусызда д?лсiздiктер мен ?ателiктер жiберiп ал?ан болса?, ?рине, ол кiсiлерден, оларды? ?рпа?тарынан кешiрiм ?тiнемiз. Сонымен ?атар кiтабымызды? iшкi бетiне ?аза?стан халы? суретшiсi, Шо?ан У?лиханов атында?ы сыйлы?ты? лауреаты Е.Сидоркин сал?ан ?лы дала т?сiнде желмен жарыса ж?йтки шап?ан ?аза? батырларыны? бейнесiн бердiк.

Ал екiншi тарау бiрiмiздi? алтыншы, екiншiлерiмiздi? жетiншi, ал ?шiншiлерiмiздi? сегiзiншi атамыз болып келетiн Жа?ай батыр туралы баяндайтын ел аузынан жинал?ан хикаялармен ашылып, ?зiмiз сыз?ан ата– бабалар кестесi мен олардан ?рпа? тар?атар м?тiндермен жал?асады. С?йтiп к?нi кеше ?мiр кешкен, бiрi ?лi арамызда тiрi ж?рген ?улеттi? ?леуеттi адамдары туралы жазыл?ан ?мiрбаянды? материалдармен ?штасады.

Сонымен ??гiмемiздi? 1 тарауда?ы кiрiспе б?лiмiнде о?ырман ?ауым?а алдымен шежiре ж?нiнде жалпы ма?л?мат берiп, осы т?сiнiктi? тарихына аздылы-кемдiлi болсын то?талып кеттiк. Тарихымызда ма