Кнiга прарока Навума – навуковы каментар тэксту

Андрей Тихомиров

Навум – iудзейскi прарок; прарочыy у той час, калi бабiлёняне захапiлi сталiцу Асiрыi Нiневiю (612 г. да н. э.). У Кнiзе прарока Навума мы сутыкаемся не толькi з пропаведзямi, накiраванымi супраць чужых народаy, але i з прароцтвам пра суд Божы i над Ізраiлем. Традыцыйнае тлумачэнне кнiгi звязана з абвяшчэннем справядлiвасцi Яхве, якi пакарае за yсе грахi, галоyны з якiх – адыход ад рэлiгii Яхве. Такое тлумачэнне, зразумелая справа, выгадна "зацiкаyленым асобам" – жрацам юдаiзму.

Андрей Тихомиров

Кнiга прарока Навума – навуковы каментар тэксту

Навуковыя каментарыi прыведзены y дужках пасля кожнага верша.

Кiраyнiк 1

1 Прароцтва пра Нiнэвiю; кнiга бачанняy Навума Елкасеянiна. (Радзiмай Навума было невялiкае iудзейскае мястэчка Элкош, Навум прарочыy адначасова з Сафонiяй).

2 Гасподзь ёсьць Бог руплiвец i помсьнiк; помсьнiк Гасподзь i страшны y гневе: помсьцiць Гасподзь ворагам Сваiм i не пашкадуе працiyнiкаy Сваiх. (Раyнiцель i помсьнiк – дакладная характарыстыка злапомных жрацоy юдаiзму, якiя yсяляк помсцiлi yсiм сваiм ворагам).

3 Гасподзь цярплiвы i вялiкi магутнасьцю, i не пакiдае без пакараньня; у вiхуры i y буры шэсьце Госпада, воблака – пыл ад ног Ягоных. (Усемагчымыя прыродныя з'явы прыпiсвалiся старажытнымi людзьмi богу, якi нiбы yсё гэта i стварае).

4 Забаранiць Ён мору, i яно высыхае, i yсе рэкi вычэрпваюцца; вяне Васан i Кармiл, i блякне колер на Лiване. (Усё, маyляy, робiцца y свеце толькi па загадзе бога).

5 Горы трасуцца перад Ім, i пагоркi растаюць, i зямля вагаецца перад аблiччам Ягоным, i сусьвет i yсе, хто жыве y iм. (Усё, маyляy, робiцца y свеце толькi па загадзе бога).

6 Перад абурэньнем Ягоным хто выстаiць? І хто стрывае полымя гневу Ягонага? Гнеy Ягоны разлiваецца як агонь; скалы распадаюцца перад Ім. (Усё, маyляy, робiцца y свеце толькi па загадзе бога).

7 Добры Гасподзь, прытулак у дзень смутку, i ведае тых, што на Яго спадзяюцца. (У паняцце "Усявышняга" мудрагелiста перамяшалiся рысы старажытнага бога качэyнiкаy, бога буры i пустынi, з выявай бога yсяго свету).

8 Але yсёпатапляючаю паводкаю разбурыць да падмурка Нiневiю, i ворагаy Ягоных спасьцiгне цемра. (Яхве, гэта значыць жрацы юдаiзму, накiраваy свой гнеy супраць Нiневii, сталiца Асiрыi).

9 Што намышляеце вы супроць Госпада? Ён здзейснiць знiшчэнне, i бедства yжо не паyторыцца, (Нiнэвiя (жыллё цi горад Нiна), гiсторыя Нiнэвii yзыходзiць да 5-га тысячагоддзя да н. э.;у бiблейскiя часы гэта быy сталiчны горад Асiрыйскага царства (VIII-VII стст. да н. э.). э.) Нiнэвiя была размешчана на беразе р. Тыгра (цяпер узгоркi Куюнджык i Тэль-Небi-Юнус, Ірак).У 612 г. да н.

10. бо тыя, што сплёyлiся памiж сабою як цярноyнiк i yпiлiся, як п'янiцы, яны зжэртыя будуць зусiм, як сухая салома. (Аналогiя з раслiнамi, саломай i п'янiцамi).

11 Зь цябе выйшаy той, хто задумаy лiхое супроць Госпада, якi склаy параду бязбожную. (Вiна Нiневii y тым, што з яе "адбыyся якi надумаy злое супраць Яхве").

12 Так кажа Гасподзь: хоць яны бясьпечныя i шматлiкiя, але яны будуць пасечаны i зьнiкнуць; а цябе, хоць Я абцяжарваy, больш не буду абцяжарваць. (Праз прарока пагражаюць iудзейскiя жрацы).

13. І сёньня Я паламаю ярмо ягонае, якое ляжыць на табе, i повязi твае парву. (Праз прарока пагражаюць iудзейскiя жрацы).

14 А пра цябе, Асур, Гасподзь вызначыy: ня будзе болей насеньня з тваiм iмем; з дома бога твайго вынiшчу балваноy i кумiраy; падрыхтую табе y iм магiлу, бо ты будзеш у пагардзе. (Асiрыя, Асур (Ашур) – у асiрыйскiх клiнапiсах слова "Ассур" з'яyляецца абазначэннем i горада, i краiны, i бога Асура. Першапачаткова дзяржава Асур, са сталiцай г. Ашур, размяшчалася y верхнiм цячэннi р. Тыгра, уздоyж усходняга берага (2000). -1450 да н.э.– стараасiрыйскi перыяд).Мяркуецца, што спачатку асiрыйскiя гарады Ашур i Нiнэвiя (якая стала новай сталiцай) былi вавiлонскiмi калонiямi.Найвышэйшага росквiту дзяржава Асур дасягнула y 800-700 гг. ператварыyшыся y велiзарную iмпэрыю – найбуйнейшую дзяржаву свайго часу (новаасiрыйская эпоха, эпоха актыyных войнаy). Езд 6:22 – Персiя (персiдская) Прарокi y Бiблi