Адвокатпен с?хбат

Тайыр К?зек?лы Назханов

За?гер-практик ?зiнi? кiтабы ар?ылы ?аза?станды? ?ылмысты? iс ж?ргiзу ж?йесiнi? iс ж?зiнде ?алай ж?мыс iстейтiндiгiне ?атысты практикалы? бiлiмдерiмен ?олжетiмдi ж?не т?сiнiктi тiлде б?лiседi. Оны? ?стiне, т?рлi жа?дай?а байланысты ?р адам ?з еркiмен, к?бiнесе еркiнен тыс ж?йенi? «б?рандасына» айналып, м?лдем жа?ымсыз жа?дайларды басынан ?ткiзуi м?мкiн. К?птеген адамдар сот?а дейiнгi тергеу мен сот процесi ?алай ?тетiндiгi туралы, негiзiнен, Перри Мейсон туралы телехикаялардан немесе географиялы? т?р?ыдан бiзге жа?ын, бiра? шынды?тан алыс-м?селенi ?здерiнi? ерекше дедуктивтi ?абiлеттерiмен немесе си?ырлы сараптамалы? технологиялармен, одан ?алса, к?бiнесе шатырдан секiру мен табельдiк ?арудан ату к?мегiмен шешетiн Санкт-Петербургтiк «оперларды?», прокурорларды? ж?не адвокаттарды? т?ттi ж?мыс к?ндерi туралы телехикаяларынан пайымдайды. Автор б?л иллюзияларды жо??а шы?ару?а ж?не ?з о?ырмандарына «за?ды» те?iзде ж?зетiн «к?зге к?рiнбейтiн ?иынды?тар мен рифтер» туралы ескертуге тырысады.

Тайыр Назханов

Адвокатпен с?хбат

?адiрлi т?лiмгер, досым ж?не за?гер Кравцов Иван Ивановичтi? ??рметiне.

АВТОРДАН

Жа?ында ?ылмысты? iс ж?ргiзу бойынша бiр?атар д?рiстер о?у?а м?мкiндiк туды. Аудиторияны? ??рамы ?р т?рлi болды – к?бiне жастар, алайда ?р?айсысыны? т?рлi де?гейдегi за?ды? бiлiмi мен ?р т?рлi маманды?тары бар. Бiрi ?азiрдi? ?зiнде т?жiрибелi адвокат бол- са, бiрi сол маманды?ты игеруге тырысып ж?р, бiрi журналист ж?не сот процестерi туралы ма?алалар жазады, ал, бiрi ?зi ?шiн «?лтты? ???ы? ?ор?ау ж?йесiнi? ерекшелiктерiн» т?сiнуге тырысып ж?рген т?л?а.

Іс ж?зiнде осындай «ерекшелiктерге», сонымен ?атар к?тпеген н?тижелерге тап бол?ан адамдар да болды, кейбiреуi ?зiн сот ?дiлет- сiздiгiнi? ??рбаны деп тапты… Я?ни, ты?даушыларды? да у?жi ?рт?р- лi болды. Сонды?тан, ма?ан к?бiнесе алдын-ала дайында?ан д?рiс конспектiлерiн шетке ?ойып, ты?даушылармен т?сiнiктi тiлде с?йле- суге тура келетiн.

К?п ?замай, арты? академизмге ?мтылуды? ?ажетi жо? екенiне к?з жеткiздiм, ?азiргi уа?ытта, е? аз ы?ылас танытуды? ?зiнде «елдi жаппай интернеттендiрудi?» ар?асында ?Р ?ІЖК-нi? белгiлi бiр ма?а- лаларыны? за?намалы? ережелерi мен на?ты т?жырымдарын табу ?иын?а со?пайды. Менi? ты?даушыларымды о?улы?тардан не о?у?а болатыны емес, ?аза?стан за?дарыны? «?рпi» мен «рухы» ?алай ж?- зеге асырылатыны ?ызы?тырды. Оларды? ма?ан ?ой?ан с?ра?тары осы?ан д?лел бола алады. Сонды?тан да, ?зiмнi? «шпаргалкамнан» жиi ауыт?ып, ???ы?ты? формулаларды? белгiлi бiр тiлiнен ?арапай- ым тiлге ауысып отырдым, ж?не д?рiс курсыны? жалпы ??рылымын ?стану?а тырыс?аныммен, кейде ?зiме бiр та?ырыптан екiншi та?ы- рып?а «секiруге» ерiк беретiнмiн. Д?рiстерден ?ласатын ?ызу ??гiме логикасы осыны талап ететiн.

Шынымды айтсам, б?л менi ?ынжылтпайтын, керiсiнше ?уантатын. ?йткенi, танымал ?алымдармен, ???ы?тану теоретиктерiмен б?секелес болу менi? жоспарыма кiрмеген едi. ?зiмнi? басты мiндетiмдi м?лдем бас?аша деп санаймын, ол ?з жолын за?гер ретiнде баста?ан жастар?а, ?з елiнi? болаша?ына м?дделi ж?не нем??райлы емес ?аза?стан азаматтарына ?аза?станды? ?ылмысты? iс ж?ргiзу ж?йесi, идеалды т?рде емес, шын м?нiнде ?алай ж?мыс iстейтiнi туралы практикалы? бiлiм беру.

Сонымен ?атар, олармен б?л ж?йе ?ай ба?ытта даму керектiгi тура- лы ?з к?з?арасыммен б?лiскiм келдi. О?ан ?оса, т?рлi жа?дай?а байла- нысты ?р адам ?з еркiмен, к?бiнесе еркiнен тыс ж?йенi? «б?рандасына» айналып, м?лдем жа?ымсыз жа?дайларды басынан ?ткiзуi м?мкiн.

Оларды «за?ды» те?iзде ж?зетiн «к?зге к?рiнбейтiн ?иынды?тар мен рифтер» туралы ескертуге тырыстым. М?ны iстеу ма?ан о?ай?а т?стi, ?й- ткенi «за?ды» ?мiрбаяныма орай сот ?ылмысты? процестерiнi? ?рт?рлi полюстерiнде ж?мыс iстеп, оларды ?рт?рлi к?з?арастардан к?ре алдым. Сонды?тан, менi? практикалы? т?жiрибем ты?даушыларды? д?рiстерге деген ?ызы?ушылы?ын ?амтамасыз еттi деп ойлаймын.

Кейбiр аса ?ызы?ушылы? таныт?андар, ??гiменi д?рiс залынан тыс жерде жал?астыру?а тырысып, ?здерiне т?сiнiксiз за?наманы? кейбiр т?рлерiн на?ты мысалдармен ай?ындауды с?ра?анын ?уана атап ?ткiм келедi. Кейде м?ндай ??гiмелер т?тас